Historia Świeradowa-Zdroju

Już jesteś w Świeradowie, czy dopiero planujesz nas odwiedzić? Warto zapoznać się z rysem historycznym tej miejscowości. Znając historię łatwiej poczujesz klimat miasta i okolic. Zaczynajmy!

Obecnie większość turystów docenia w Świeradowie-Zdroju urokliwe krajobrazy. Ale równie ważną zaletą, o ile nie ważniejszą, są cechy miasta uzdrowiskowego oraz lecznicze właściwości tutejszych wód mineralnych. Nawet w legendach plemion słowiańskich, sprzed prawie 1000 lat wspominano o wodach z tego regionu, które miały niezwykłe właściwości magiczne.

Zaczęło się od żaby..

Dawno dawno temu… czyli w 1337 r. – tak datowana jest pierwsza wzmianka o miejscowości. Późniejsze to XVI wieku, Medyk Leonard Thurneysser w swojej rozprawie opisał świeradowskie wody mineralne jako „święte źródło„. Thurneysser stwierdził, że mają one niezwykłe właściwości uzdrawiające. Legenda głosi, że jego badania zostały zainspirowane przez… żabę. Martwa żaba w jednym z potoków nie ulegała procesowi rozkładu.

Pisał wówczas:

o źródłach leczniczych (…) które tryskają w dolinie rzeki Kwisy przy granicy czeskiej w górach cztery stopnie od ziemi, niedaleko od Mirska

W tym miejscu warto również wspomnieć, że około 1600 roku medyk miejski Jeleniej Góry, Caspar Schwenckfeld, opisał lokalne kwaśne wody mineralne jako Bierbrunnen – Piwne źródło.

W drugiej połowie XVII wieku, konkretnie w roku 1689, Fryderyk Luca napisał w „Kronice śląskiej”, że świeradowskie wody cieszyły się popularnością ze względu na zawarty w nich gaz – dwutlenek węgla.

Pierwszą połowę XVIII wieku można uznać za okres, w którym nastąpił znaczący rozwój uzdrowiska. Właścicielami Świeradowa-Zdroju byli Schaffgotschowie, którzy zapewnili mu trwały rozwój.

Badania i Rozwój Uzdrowiska

Już w pierwszej połowie XVIII wieku doktor Weist zainicjował powołanie pięcioosobowej komisji lekarskiej, której zadaniem było zbadanie właściwości leczniczych tutejszych wód. Badania te przeprowadzono w latach 1738 i 1739. Dopiero w połowie XVIII wieku, konkretnie w roku 1754, źródło górne zostało ocembrowane, przykryte dachem i wybudowano przy nim małe schronisko.

Badania z 1793 roku wykazały, że świeradowskie wody leczą szereg schorzeń i niedomagań. Pobudzają apetyt. Wstrzymują wymioty. Pomagają na choroby żołądka i wątroby. A nawet leczą stany lękowe.

1768 rok – kluczowa data dla zorganizowanej działalności uzdrowiskowej miasta. Dla kuracjuszy wybudowano dom mieszkalny z 14 pokojami. Księga kuracyjna została założona w lipcu 1770 r.

Świeradowa nie omijały jednak katastrofy. W roku 1889 r. Bad Flinsberg nawiedziła powódź, a 8 lat później kolejna. W latach 1895-1897 r. prawie wszystkie stare budynki dookoła Górnego Źródła zostały zniszczone przez ogień.

Dom Zdrojowy 1899 r. Na fundamentach Domu Źródlanego z 1781 r. wybudowano Dom Zdrojowy. Był to projekt znanego wówczas architekta o nazwiskiem Grosser. Budynek ten stanowił istotną część infrastruktury uzdrowiskowej i przyczynił się do zwiększenia atrakcyjności Świeradowa-Zdroju jako miejsca leczniczego i turystycznego.

Kolejne lata to budowa linii kolejowych, a co za tym idzie rozbudowy i modernizacji istniejącej bazy i urządzeń sanatoryjnych oraz znaczny wzrost liczby kuracjuszy.

Sporty zimowe. W roku 1906 powstał związek sportów zimowych. Królowały saneczki, boby na wybudowanych torach i skoki narciarskie na dwóch skoczniach. Okolica była istnym rajem dla biegaczy na nartach. Przed II Wojną Światową lokalni saneczkarze zdobywali wielokrotnie tytuły mistrzów Europy.

Po wojnie, Świeradów jako część powiatu lwóweckiego, wchodził w skład województwa wrocławskiego. Czerniawę Zdrój włączono w granice Świeradowa w 1973 roku. W ramach kolejnej reformy administracyjnej (1975) Świeradów-Zdrój stał się częścią województwa jeleniogórskiego. Obecnie, od 1999 roku, tworzy powiat lubański w województwie dolnośląskim.

Przemiany Nazewnicze

Początkowo dzisiejszy Świeradow-Zdrój nosił nazwę Wieniec-Zdrój, ale w roku 1946 zmieniono ją na obecną. Nazwa Świeradow pochodzi od imienia św. Świerada, słowackiego świętego. Warto zaznaczyć, że nazwa Świeradow-Zdrój pisana jest z łącznikiem według zatwierdzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jednak forma bez łącznika, czyli Świeradow Zdrój, jest również używana, choć bardziej potocznie.

Nazwy miasta:

• 1524 – Fegebeutel; ówczesna karczma, zwana Fegebeutel (pol. Czyścisakwa)
• 1668 – Flinssberg
• 1782 – Bad Flinsberg
• 1945 – Wieniec Zdrój
• 1946 – Świeradów-Zdrój

Uzdrowiskowe Walory Świeradowa-Zdroju

Wody mineralne występujące w Świeradowie-Zdroju to przede wszystkim radoczynne szczawy, które mają właściwości lecznicze zarówno do picia, jak i do smarowania ciała czy kąpieli. Ich lecznicze działanie zostało potwierdzone przez wiele lat badań i obserwacji. Zawarty w tych wodach dwutlenek węgla wpływa korzystnie na organizm, poprawiając krążenie krwi i mogąc być pomocny w leczeniu schorzeń reumatycznych, chorób żołądka i wątroby, a nawet chorób ginekologicznych.

Świeradów-Zdrój to nie tylko uzdrowisko, ale także miejsce, które przyciąga turystów swoim urokiem i różnorodnymi atrakcjami. Miasto posiada zachowaną dawna zabudowę uzdrowiskową, która dodaje mu niepowtarzalnego charakteru. Warto odwiedzić Park Zdrojowy, gdzie znajduje się Dom Zdrojowy i wieża widokowa, z której można podziwiać panoramę miasta i okolic. Przechadzka po głównym deptaku zdrojowym to również niezapomniane doświadczenie, a liczne ścieżki turystyczne zachęcają do odkrywania uroków Gór Izerskich.

Świeradów-Zdrój to miejsce, które łączy w sobie piękno przyrody i lecznicze właściwości wód mineralnych. Jego historia sięga daleko wstecz, a dzisiaj jest to miejsce, które przyciąga zarówno kuracjuszy, jak i miłośników turystyki. Przebywanie w tym uzdrowisku to nie tylko dbanie o zdrowie, ale również możliwość odpoczynku i odkrywania uroków natury. Świeradów-Zdrój jest prawdziwym skarbem Dolnego Śląska i miejscem, które warto odwiedzić.

Opracowanie własne na podstawie internetu 🙂